Ασπάραγος ο οξύφυλλος (Asparagus acutifolius L.), κν. σπαράγγι, κουτσαγρέλια. Μονοκότυλο φυτό της ευρύτερης περιοχής της Αρχαίας Θουρίας-Μυκηναϊκής Άνθειας ανήκει στη οικογένεια των Λειριιδών (Liliaceae ή Asparagaceae). Δίοικο φρύγανο, πυκνόκλαδο, αποξυλωμένο, 0,50-1,20 μ. ύψους, γκριζοπράσινο, χνουδωτό, με τρυφερούς βλαστούς λεπτούς, πικρούς. Φυλλοκλάδια μήκους 3-6 εκ. ακιδωτά,5-12 στη μασχάλη των λεπιών. Λέπια με πλήκτρο βραχύ, αγκαθωτό. Άνθη αρωματικά, πρασινοκίτρινα, μονήρη ή ανά δύο.
asparagus acutifolius, Περιοχή Αρχαίας Θουρίας, Ψηλή Ράχη, 15 Νοέμβρη 2015
Καρπός ράγα μαύρη, σαν μικρό μπιζέλι, με 1-2 σπέρματα. Είναι αυτοφυή και στην ίδια οικογένεια ανήκουν τα πράσα, τα σκόρδα και τα κρεμμύδια. Σήμερα είναι από τα πιο σπουδαία πολυετή και ένα από τα λίγα μονοκοτυλήδονα λαχανικά. Πρακτικά το φυτό δεν έχει φύλλα, αλλά βράκτια που μοιάζουν με λέπια.
Οι βλαστοί των σπαραγγιών κατατάσσονται σε τέσσερις ομάδες ανάλογα με το χρωματισμό τους: 1)σπαράγγια λευκά, 2)σπαράγγια ιώδη: ο οφθαλμός παρουσιάζει χρωματισμό μεταξύ ροζ και ιώδους ή πορφυρού και ένα μέρος του βλαστού παρουσιάζει χρωματισμό λευκό, 3)σπαράγγια ιώδη/πράσινα: μέρος των σπαραγγιών αυτών παρουσιάζει ιώδη και πράσινο χρωματισμό, 4)σπαράγγια πράσινα: ο οφθαλμός και το μεγαλύτερο μέρος του βλαστού παρουσιάζουν χρωματισμό πράσινο. Τα πράσινα σπαράγγια αναπτύσσονται στην ύπαιθρο και οφείλουν το χρώμα τους στην επίδραση του ήλιου και στην χλωροφύλλη. Τα σπαράγγια αυτά είναι πιο αρωματικά, πιο φίνα και πιο τρυφερά από τα άλλα σπαράγγια. Τα ιώδη σπαράγγια δέχονται για λίγες ώρες την επίδραση του ηλίου και η γεύση τους είναι πιο φρουτώδης συγκρινόμενη με εκείνη των λευκών σπαραγγιών. Τα λευκά σπαράγγια δεν έρχονται σε επαφή με το ηλιακό φως, καθώς καθημερινά καλύπτονται με νέο στρώμα από χώμα. Είναι πιο σαρκώδη και έχουν απαλή γεύση.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ:
Οι απόγονοι του Ίοξου, εγγονού του Θησέα και γιου του Μελάνιπου και της Περιγούνης, κόρης του ληστή Σίνη, το θεωρούσαν ιερό φυτό, γιατί μέσα στους θάμνους του κρύφτηκε η Περιγούνη τη στιγμή που ο Θησέας σκότωνε τον πατέρα της. Είχε υποσχεθεί στο φυτό ότι, αν την έκρυβε καλά, δεν θα του έκανε ποτέ κακό. Κατά μία άλλη εκδοχή του μύθου, τα φυτά ήταν το «σέσελι» και το άγριο «σέλινο».
Επίσης, σύμφωνα με τον Έλμουτ Μπάουμαν, στο «η ελληνική χλωρίδα στο μύθο, στην τέχνη, στην λογοτεχνία» (εκδόσεις Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσεως, 1993) αναφέρει πως το άγριο σπαράγγι (Asparagus acutifolius) το θεωρούσαν διακοσμητικό φυτό και ήταν αφιερωμένο στην Αφροδίτη. Οι Βοιωτοί με τη σειρά τους στόλιζαν τις νύφες στους γάμους με κλαριά σπαραγγιού. Ο Διοσκουρίδης και ο Θεόφραστος θεωρούσαν το άγριο σπαράγγι σπουδαίο λαχανικό, όπως και σήμερα ακόμα τα τρυφερά του βλαστάρια τρώγονται σαν σαλάτα.
ΕΔΩΔΙΜΟΤΗΤΑ:
Το σπαράγγι ως τρόφιμο είναι προικισμένο με εξαιρετικές ιδιότητες. Έχει διαιτητικές και ιδιαίτερα διουρητικές ιδιότητες. Είναι υδατώδες λαχανικό και όταν είναι φρεσκοκομμένο περιέχει 90-95% νερό. Η σύνθεση του ποικίλει ανάλογα με το στάδιο συγκομιδής του.
Τα σπαράγγια είναι πλούσια σε: βιταμίνες του συμπλέγματος B, όπως φυλλικό οξύ , θειαμίνη (Β1), ριβοφλαβίνη (Β2), νιασίνη (Β3), αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως βιταμίνη C, βιταμίνη E, καροτένιο (προβιταμίνη της βιταμίνης Α) οι οποίες εξουδετερώνουν αποτελεσματικά τις ελεύθερες ρίζες και έχουν επίσης και ισχυρή αντικαρκινική δράση.
Ακόμη περιέχουν μέταλλα όπως φώσφορο, ασβέστιο, μαγνήσιο, νάτριο και περιέχουν αρκετό κάλιο. Έχουν ελάχιστες θερμίδες. Η θερμιδική αξία του προϊόντος θεωρείται χαμηλή και είναι 26 θερμίδες /100g σπαραγγιού.
Περιέχουν μικρή ποσότητα πρωτεϊνών και υδατανθράκων. Και τέλος , ασπαραγίνη ( ουσία με διουρητική δράση )
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ:
Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες του φυτού μελετήθηκαν από το Πανεπιστήμιο Universidad Miguel Hernández , Ctra Beniel-Orihuela , Spain. Από το ίδιο Πανεπιστήμιο διαπιστώθηκε η πλούσια περιεκτικότητα του φυτού σε Νάτριο και Ψευδάργυρο.
Το φυτό έχει την μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε Καροτενοειδή σε σχέση με τα άλλα λαχανικά, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο Universidad Complutense de Madrid, Madrid, Spain. Τα Καροτενοειδή να μειώνουν τον κίνδυνο κακοηθειών του παχέος εντέρου, του πνεύμονα, και του μαστού σύμφωνα με σχετικες μελέτες του Πανεπιστημίου Harvard School of Public Health, Boston, USA
Η πλούσια περιεκτικότητα του φυτού σε λινελαϊκό οξύ 42,29 % μετρήθηκε από τους ερευνητές του Πανεπιστημίου Bragança, Campus de Santa Apolónia, Apartado,Portugal
Το λινελαϊκό οξύ σύμφωνα με πολλές έρευνες περιορίζει την ανάπτυξη και συρρικνώνει το μέγεθος των καρκινικών κυττάρων, διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα, μειώνει τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων, της συνολικής και της «κακής» χοληστερόλης και έχει αντιοξειδωτική δράση.
Σε πρόσφατες μελέτες του Πανεπιστημίου Université de Bourgogne, Dijon Cedex, France ταυτοποιήθηκαν 6 στεροειδείς σαπωνίνες οι οποίες έχουν αντιμικροβιακές, αντιμυκητιακές ιδιότητες, αντιφλεγμονώδης και ανοσο διεγερτικές ιδιότητες.
Το φυτό χρησιμοποιείται ακόμη ως Αντιβιοτικό, αντισπασμωδικό, καθαρτικό, μαλακτικό, εφιδρωτικό, τΔιουρητικό, καταπραϋντικό, τονωτικό.
Οι ρίζες θεωρείται διουρητικές, καθαρτικές, προκαλούν εφίδρωση, και συνιστώνται για την αρθρίτιδα, την υδρωπικία και των ρευματισμών, μείωση της αρτηριακής πίεσης, βοηθά τη μετατροπή πρωτεϊνών σε αμινοξέα, και τις πέτρες στα νεφρά.
ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ:
Σε σχετικές έρευνες του Πανεπιστημίου Department of Environmental, University of Naples, Italy διπιστώθηκε ότι η υπεροξειδάση AAPS που περιέχεται στο φυτό ειναι σε θέση να αφαιρέσει τις φαινολικές ενώσεις των αποβλήτων των ελαιουργείων με υψηλότερη καταλυτική αποτελεσματικότητα σε σχέση με την υπεροξειδάση του ραδικιού, αντιπροσωπεύοντας έτσι υποψήφια ένζυμα για πιθανές βιοτεχνολογικές εφαρμογές στον τομέα του περιβάλλοντος για την εξουδετέρωση των αποβλήτων.
US National Library of Medicine
Instituto Politécnico de Bragança, Campus de Santa Apolónia, Apartado, Bragança, Portugal
mygreengaia
αγριολούλουδα του Ολύμπου
Σχολιάστε