Lactuca serriola, Θρίδαξ η πριονόφυλλη, Πετρομάρουλο

Lactuca serriola , Πετρομάρουλο, Αρχαία Θουρία, Αριοχώρι, 25 Ιούνη 2017

Η Lactuca serriola είναι ετήσιο ή διετές φυτό της ευρύτερης περιοχής της Αρχαιας Θουρίας  – Μυκηναϊκής Άνθειας, που το ύψος του κυμαίνεται από 60 έως 180 εκατοστά. Έχει πλούσιο γαλακτώδη χυμό (λατέξ), ελαφρά πικρό και ιξώδη που όταν εκτεθεί στον αέρα πήζει παίρνοντας μια όψη κολλώδη. Το γαλακτώδες αυτό κόμμι ονομάζεται συχνά «όπιο του μαρουλιού» γιατί έχει τις ιδιότητες του οπίου σε μικρότερο όμως βαθμό και για τον λόγο αυτό δεν δρα αθροιστικά ούτε προκαλεί εθισμό.
Στη βάση, ρόδακας με φαρδιά φύλλα, γλαυκά, λοβωτά, καλυμμένα στο κάτω μέρος, πάνω και γύρω από την κεντρική νεύρωση, με σκληρές, αγκαθωτές τρίχες.
Τα άνθη βγαίνουν σε κεφαλωτές ταξιανθίες. Αυτά που χαρακτηρίζουμε άνθη στην πραγματικότητα είναι ταξιανθίες, με πολλά γλωσσοειδή ανθίδια, σε κίτρινο ανοικτό χρώμα, που ανοίγουν το βράδυ για να ξανακλείσουν το πρωί με την ανατολή του ήλιου. Οι ταξιανθίες αυτές φύονται σε μακριούς ανθοφόρους βλαστούς που διακλαδίζονται. Οι καρποί περιέχουν πολλούς μικρούς, επιμήκεις σπόρους, που έχουν στην κορυφή τους μία ίνα, που καταλήγει σε μια ακτινωτή δέσμη ινών, σχηματίζοντας ένα σκιάδιο, που παρασύρεται μαζί με τον σπόρο από τον άνεμο, διευκολύνοντας τη διασπορά και τον πολλαπλασιασμό του φυτού. Τα φύλλα έχουν την ιδιότητα να περιστρέφονται, όσο είναι δυνατό λοξά προς τον ήλιο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η ιδιότητα αυτή έδωσε στο φυτό τις ονομασίες «Μπούσουλας» ή «Πυξίδα».
Ανθίζει από Ιούνιο μέχρι Αύγουστο.
Ιστορικά στοιχεία:
Αναφέρεται από τον Θεόφραστο και τον Ιπποκράτη (ο οποίος γνώριζε πως οι ιδιότητες του χυμού του φυτού, μοιάζουν με αυτές του οπίου).
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως ο πικάντικος χυμός του φυτού θεράπευε οφθαλμικά έλκη ενώ οι Πυθαγόριοι το ονόμασαν το «μαρούλι-ευνούχος» γιατί προκαλούσε διούρηση και μείωνε την σεξουαλική επιθυμία.
Στη ιερό της Ήρας στην Σάμο βρέθηκαν σπόροι του φυτού που χρονολογούνται από τον 7ο αιώνα π.Χ. Σύμφωνα με την μυθολογία η Αφροδίτη ξάπλωσε με τον Άδωνι σε κρεβάτι φτιαγμένο από το φυτό αυτό. Σύμφωνα με τον Διοσκουρίδη Πεδάνιο, (1ος αιώνας), το αγριομάρουλο διώχνει τις φιλήδονες εικόνες των ονείρων.
Ο Πλίνιος τον 2ο αιώνα αναφέρεται στην ιδιότητα του φυτού να αποθαρρύνει την σεξουαλική επιθυμία. Στη «Φυσική Ιστορία» αναφέρει συγκεκριμένα πως παγώνει την σεξουαλική επιθυμία όπως ο πυρετός. Καθαρίζει το στομάχι και αυξάνει τον όγκο του αίματος σε αυτό. Αναφέρει επίσης ότι κάποιος γιατρός θεράπευσε με το βότανο αυτό, τον αυτοκράτορα Αύγουστο από μια πάθηση του συκωτιού.
Οι αρχαίοι Έλληνες μπορεί να θεωρούσαν πως το φυτό κατευνάζει τις «ζωηρές» σκέψεις, αλλά ευρήματα δείχνουν πως οι Αιγύπτιοι αντίθετα το θεωρούσαν αφροδισιακό.
Τοιχογραφίες στην Αίγυπτο απεικονίζουν τον Μιν (θεό της γονιμότητας και της σεξουαλικότητας) να κρατά ένα μάτσο αγριομάρουλα. Για περισσότερο από ένα αιώνα οι αρχαιολόγοι αναρωτιόντουσαν γιατί ο Αιγύπτιος θεός κρατά το συγκεκριμένο φυτό που ηρεμεί και κατευνάζει την σεξουαλικότητα.
Ο ιταλός βοτανολόγος Τζιόρτζιο Σαμορίνι, συντάκτης του περιοδικού Έλευσις, του Μουσείου στο Ροβερέτο, έλυσε το αίνιγμα. Προσδιόρισε πως ο τύπος του φυτού, που κρατά ο θεός είναι το Lactuca serriola. Ο Σαμορίνι εξέτασε τα συστατικά του χυμού του φυτού και ανακάλυψε πως το αγριομάρουλο δρα με δύο τρόπους ανάλογα με τη δοσολογία. Οι έρευνές έδειξαν πως 1 γραμμάριο λακουκάριο έχει παυσίπονο και ηρεμιστική δράση. Σε υψηλότερη δόση όμως, 2 έως 3 γραμμαρίων, τα τονωτικά αποτελέσματα των αλκαλοειδών τροπανίου που περιέχει επικρατούν.
Τον Μεσαίωνα το συνιστούσαν σαν διευκολυντικό του ύπνου.
Το χρησιμοποιούσαν επίσης σε ασθένειες που εκδηλώνονται με σπασμούς, όπως το άσθμα, ο κοκίτης, το μόνιμο άγχος, η ταχυκαρδία και η υστερία. Το χυμό τον είχαν χρησιμοποιήσει και στη θεραπεία ακροχορδώνων.
ΕΔΩΔΙΜΟΤΗΤΑ: Τα νεαρά φύλλα και οι τρυφεροί βλαστοί του φυτού τρώγονται σαλάτα ή μαγειρεμένα. Έχουν  πικρή γεύση . Τα νεαρά τρυφερά φύλλα είναι ήπια και κάνουν μια εξαιρετική σαλάτα, αλλά όλο το φυτό γίνεται πικρό καθώς γερνάει, ειδικά όταν βγαίνει το λουλούδι . Ως ορεκτικό χρειάζεται πολύ λίγο μαγείρεμα . Μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσουν πεπτικές διαταραχές.  Χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο του  σπαραγγιου. Ένα βρώσιμο έλαιο με πολύ ευχάριστη γεύση λαμβάνεται από τους σπόρους το οποίο πρέπει να καθαριστεί πριν να είναι βρώσιμο .
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ:
Ο γαλακτώδης χυμός του φυτού περιέχει: Σεσκιτερπενικές λακτόνες (λακτουκοπικρίνη, λακτουκερίνη, μίγμα οξικών εστέρων των α-λακτουκερόλη, β-λακτουκερόλη), φλαβονοειδή (7-μονογλυκοσίδες της λουτεολίνης και απιγενίνης, καθώς και κερκετινο-3-γλυκοσίδη), κουμαρίνες (κιχωρίνη). Άλλα συστατικά είναι η μαννιτόλη, β-αμυρίνη, ισοπουλεόλη, ίχνος αλκαλοειδούς, τριτερπένια, σίδηρο, βιταμίνες Α, Β1 Β2 και C.
Το κύριο συστατικό του χυμού, το λακτουκάριο έχει ως ενεργό συστατικό τη λακτουκίνη από την οποία προέρχεται η λακτουκοπικρίνη. Η λακτουκοπικρίνη έχει χρησιμοποιηθεί στην ιατρική για τις ιδιότητές της. Η ουσία αυτή γλυκαίνει τον πόνο και δρα ως αντισπασμωδικό, χωνευτικό, διουρητικό, υπνωτικό, ναρκωτικό και καταπραϋντικό. Επιδρά όπως το όπιο, χωρίς όμως να προκαλεί πεπτικά προβλήματα ή εθισμό.
Εσωτερικά λαμβάνεται για θεραπεία αϋπνίας, ανησυχίας, νευρώσεων, υπερευαισθησία παιδιών, ξηρό βήχα, βήχα λόγω κοκίτη, ρευματικούς πόνους.
Η συγκέντρωση της ουσίας είναι μεγαλύτερη όταν το φυτό είναι ανθισμένο. Το λακτουκάριο το παρήγαγαν οι φαρμακοβιομηχανίες μέχρι την δεκαετία του ’40.

Η δυνατότητα του φυτού να βοηθά στις γαστρεντερικές, αναπνευστικές και αγγειακές παθήσεις τεκμηριώθηκε από  τα Πανεπιστήμια Bahauddin Zakariya και University of Karachi στο Pakistan, University of Salerno,  Italy
Ο χυμός του φυτού έχει χρησιμοποιηθεί σε αντιβηχικά μείγματα αντί του οπίου. Όλο το φυτό είναι ηρεμιστικό, βοηθά στον καλό ύπνο και γαληνεύει την ανησυχία και το άγχος. Δρα ηρεμιστικά στο αναπνευστικό και χρησιμοποιείται κατά του παροξυσμικού κοκίτη και κατά του νευρικού, ερεθιστικού, ξηρού βήχα.

Οι ευεργετικές επιδράσεις στους ασθενείς με καρδιολογικά προβήματα τεκμηριώθηκαν από το Πανεπιστήμιο Mashhad University of Medical Sciences,  Iran
Το Πετρομάρουλο, είναι ωφέλιμο σε βλεννόρροια, παθήσεις των ματιών και χρόνιες πληγές. Είναι διουρητικό και καθαρτικό. Δεδομένου ότι το φυτό έχει καταπραϋντικές, ηρεμιστικές και ελαφρά ναρκωτικές ιδιότητες, κατευνάζει ακόμα και τις σεξουαλικές ορέξεις.
Το έλαιο των σπόρων του φυτού, έχει αντιπυρετικές και υπνωτικές ιδιότητες.
Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιείται για την θεραπεία χρόνιου κατάρρου, βήχα, πρησμένου συκωτιού, φουσκώματα και ασθένειες ουροποιητικού συστήματος.

Bahauddin Zakariya και University of Karachi στο Pakistan, University of Salerno,  Italy

Δίανθος

Plants For A Future

Facciola. S. Cornucopia – A Source Book of Edible Plants. Kampong Publications 1990 ISBN 0-9628087-0-9

Faculty of Pharmacy, Bahauddin Zakariya University, Pakistan

Tanaka. T. Tanaka’s Cyclopaedia of Edible Plants of the World. Keigaku Publishing 1976

Read Full Post »

Capsella bursa-pastoris, Καψέλα ο ποιμενόσακκος, αγριοκαρδαμούρα

Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι CAPSELLA Bursa-pastoris (Καψάκιον το βαλάντιον ή Καψέλα ο ποιμενόσακκος). Το όνομα του γένους το πήρε από τους χαρακτηριστικούς καρπούς της που έμοιαζαν με τα πουγκιά των ιερωμένων της Αναγέννησης ή με τα πουγκιά που είχαν κάποτε οι βοσκοί. Πρόκειται για βότανο της περιοχής της Αρχαίας Θουρίας – Μυκηναϊκής Άνθειας που ανήκει στην οικογένεια των Σταυρανθών. Στη χώρα μας το συναντούμε με τις ονομασίες Τσουρκιάς, Τραγιά, Αγριοκαρδαμούρα, Αγριοκάρδαμο, Κάψα.
Είναι φυτό διετές, ποώδες και χνουδωτό. Η ρίζα του προχωρά βαθιά στο έδαφος. Τον πρώτο χρόνο, στην κορυφή του εμφανίζεται ο ρόδακας των κατώτερων φύλλων, που είναι επιμήκη, οδοντωτά με μίσχο. Τα επόμενα φύλλα είναι άμισχα, έχουν δύο φαρδιά φυλλάρια στη βάση τους και σχηματίζουν λοβούς. Το δεύτερο χρόνο ξεπροβάλλουν οι όρθιοι ανθοφόροι βλαστοί του, που διακλαδίζονται και μπορεί να φτάσουν σε ύψος τα 50 εκατοστά.
Τα άνθη βγαίνουν πολλά μαζί σε τσαμπιά, είναι πολύ μικρά, λευκά ή ελαφρά ρόδινα, με μακριούς ποδίσκους.
Οι καρποί του φυτού είναι καρδιόσχημοι, πιεσμένοι, πράσινοι, με πολυάριθμα ωοειδή, καφεκίτρινα σπέρματα. Το φυτό μπορεί να δώσει από δύο έως τέσσερις γενιές το χρόνο. Για την ανάπτυξη του χρειάζεται πολύ ήλιο. Eνα φυτό μπορεί να παράγει μέχρι 2000 σπόρους.
ΕΔΩΔΙΜΟΤΗΤΑ:
Η Καψέλα χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο σαν τροφή από τα αρχαία χρόνια. Σπόροι της έχουν βρεθεί στο στομάχι ανθρώπων της Τολούνδης (500 π.Χ. – 500 μ.Χ.) και στις ανασκαφές στο Κατάλ Χουγιούκ (Τουρκία 5950 π.Χ.).Τα φύλλα του φυτού βράζονται μαζί με άλλα χόρτα και δίνουν στις σαλάτες πιπεράτη γεύση.
Οι ανθοφόροι βλαστοί κόβονται μόλις σχηματιστούν οι πρώτοι καρποί, που μαζί με τα άνθη προστίθενται στις σαλάτες, χαρίζοντας τους ιδιαίτερη γεύση.
Η αγριοκαρδαμούρα είναι άοσμη και η γεύση της θυμίζει σινάπι. Περιέχει βιταμίνες Α, Β, C, K, ακετυλχολίνη, χολίνη, αμινοφαινόλη, τυραμίνη, σαπωνίνες, αδονιτόλη, αραβινόζη, αργινίνη, ασβέστιο, σίδηρο, φωσφόρο, κάλιο, κιτρικό οξύ και το φλαβονοειδές διοσμίνη (που θρομβώνει το αίμα).
Τα φύλλα είναι συνήθως διαθέσιμα όλο το χρόνο, αν και μπορούν επίσης να ξηραίνονται για μετέπειτα χρήση. Τα φύλλα περιέχουν περίπου 2,9% πρωτεΐνη, 0,2% λίπος, 3,4% υδατάνθρακες, 1% τέφρα. Οι νέοι βλαστοί και τα άνθη μπορεί να τρώγονται ωμά ή μαγειρεμένα. Είναι πολύ λεπτοί και μαζεύονται δύσκολα , αλλά η γεύση τους είναι πολύ ευχάριστη. Οι σπόροι τρώγονται ωμοί ή μαγειρεμένοι. Μπορουν να αλεστούνκαι να χρησιμοποιειθούν σε σούπες κ.λπ. Ο σπόρος περιέχει 35% ενός λιπαρού ελαίου. Το έλαιο αυτό μπορεί να εξαχθεί και να είναι βρώσιμο. Το κέλυφος του σπόρου μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα πιπεράτο καρύκευμα για σούπες και στα βραστά. Η νωπή ή αποξηραμένη ρίζα είναι ένα υποκατάστατο του τζίντζερ.
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ:
Ιστορικά
Ο Διοσκουρίδης αναφέρει το βότανο ως ´Θλάσπη´. Το χρησιμοποιούσε για τις αιμοστατικές του ιδιότητες ως φάρμακο για τις αιμοπτύσεις.Στο πρώτο παγκόσμιο πόλεμο οι στρατιώτες την έβαζαν πάνω στις πληγές τους για να τις γιατρέψουν.
Το βότανο χρησιμοποιήθηκε σε ευρεία κλίμακα τον μεσαίωνα. Στη λαϊκή ιατρική το βότανο χρησιμοποιήθηκε ως αιμοστατικό σε περιπτώσεις μητρορραγίας, μηνορραγίας, ρινορραγίας, αιματουρίας, αιμοπτύσεων σε φυματικούς και για άλλες αιμορραγίες.
Χρησιμοποιήθηκε επίσης το βάμμα του φυτού σε εντριβές σε ατροφία μυών και σε κήλες σπλάχνων για την τόνωση των μυών σε συνδυασμό με αλχεμίλη. Στην Κίνα θεωρούν ότι η γλυκιά της γεύση κάνει καλό στην σπλήνα.
Στην Κρήτη χρησιμοποιούσαν τις ανθισμένες κορυφές και τους σπόρους του φυτού ως καυτήριο κατά των αιμορροΐδων. Το ίδιο και το κατάπλασμα των φύλλων.
Σήμερα
Το φυτό ανθίζει από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται οι ανθισμένες κορφές και όλο το ανθισμένο φυτό φρέσκο. Αποξηραμένο χάνει τις ιδιότητές του. Το φυτό συλλέγεται τρυφερό από την άνοιξη μέχρι και νωρίς το φθινόπωρο.
Η αντιβακτηριδιακή ιδιότητα του φυτού για αποδείχθηκε μετά από συγχρονισμένα πειράματα των Πανεπιστημίων Mashhad University of Medical Sciences και Islamic Azad University, Neyshabur,Iran.
Η αντιφλεγμονώδης και ιδιαίτερα αντιβακτηριδιακή δράση του φυτού τεκμηριώθηκε από σχετικές μελέτες του Πανεπιστημίου Chung-Ang University, Seoul Korea.
Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες του φυτού αποδείχθηκαν με σχετικά πειράματα του University of Veterinary and Pharmaceutical Sciences, Czech Republic
Οι αντικαρκινικές και αντιβακτηριδιακές δράσεις του φυτού τεκμηριώθηκαν με σχετικά πειράματα του Πανεπιστημίου Abant Izzet Baysal University, Bolu, Turkey
Την ικανότητα του φυτού στην αντιμετώπιση του καρκίνου του στόματος απέδειξε το Πανεπιστήμιο Chonbuk National University Jeonju, Korea
Το αφέψημα (τσάϊ) του φυτού χρησιμοποιείται ως αιμοστατικό, στυπτικό και αντιδιαρροϊκό. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό για την αντιμετώπιση της μηνορραγίας, της δυσμηνόρροιας, της μητρορραγίας, ενώ στην ομοιοπαθητική συνιστάται και για την αντιμετώπιση της κυστίτιδας, της νεφρολιθίασης, της αιμορραγίας της ουρήθρας και των αιμορροΐδων. Η τυραμίνη, που περιέχεται στο φυτό, είναι μία συμπαθομιμητική αμίνη, που μπορεί να προκαλέσει έντονη αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Για τον λόγο αυτό απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στη χορήγησή του σε υπερτασικούς ασθενείς.
Χορηγείται ως αιμοστατικό υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: 20-30g ξηρού βοτάνου βράζουν σε 600-900ml νερό, ένα φλυτζάνι κάθε δύο ώρες) για την αντιμετώπιση των εσωτερικών αιμορραγιών, των αιμοπτύσεων και της αιματουρίας. Υπό τη μορφή βάμματος (150-200g ξηρού βοτάνου σε 300ml αιθυλικής αλκοόλης 70%, 120-150 σταγόνες την ημέρα) χορηγείται για την αντιμετώπιση της νεφρολιθίασης. Επίσης, εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα υπό τη μορφή καταπλάσματος σε πληγές, που αιμορραγούν, αλλά και κατά των ρευματικών και μυϊκών πόνων.
Το βότανο επιπλέον έχει διουρητικές, στυπτικές και αιμοστατικές ιδιότητες. Η μεγάλη ποσότητα καλίου που περιέχει δρα προκαλώντας συστολή των αγγείων των εσωτερικών οργάνων, αυξάνοντας έτσι την αρτηριακή πίεση.
Το έγχυμα, το αφέψημα ή το βάμμα του χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση ψαμμιάσεων και πετρών των νεφρών, για την αντιμετώπιση διάρροιας, αυξημένης εμμηνορρυσίας και εξωτερικά σε παθήσεις του δέρματος και στις αιμορροΐδες. Το κατάπλασμα των φύλλων (μαζί με λίγο κρόκο και λίγη καμφορά) κάνει καλό στις αιμορροΐδες.
Με κατάπλασμα μόνο των φύλλων θεραπεύεται το καλάγκαθο (χειράγκαθο – άγκαθα πτερόεσσα) και λίγος χυμός πάνω σε μπαμπάκι, όταν τεθεί στο κοίλωμα του ρουθουνιού σταματά και την πιο ακατάσχετη αιμορραγία.
Το βάμμα του φυτού παρασκευάζεται με ψιλοκομμένα φύλλα, βλαστό, άνθη και καρπούς μέσα σε αγνή τσικουδιά ή τσίπουρο 38-40 βαθμών που τοποθετούμε για 10 ημέρες στον ήλιο. Το χρησιμοποιούμε για εντριβές.
Το ομοιοπαθητικό βάμμα ενδείκνυται σε περιπτώσεις αιμορραγιών της μύτης και εσωτερικών αιμορραγιών, καθώς και σε περιπτώσεις κυστίτιδας και λιθίασης των αγωγών του ουροποιητικού.
ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ:
Επειδή το φυτό ειναι ευαίσθητο στα βαριά μέταλλά να είναι ένα χρήσιμο Βιομόνιτορ , δεδομένου ότι θα μπορει, σύμφωνα με πειράματα που έγιναν στο Bradford στην Αγγλία, να παρακολουθεί τις βραχυπρόθεσμες αλλαγές της ρύπανσης στις αστικές περιοχές.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
γφ βοτανικη
ΔΙΑΝΘΟΣ
Department of Oral Medicine, Chonbuk National University Jeonju, Korea
Department of Biology, Abant Izzet Baysal University, Bolu, Turkey
University of Veterinary and Pharmaceutical Sciences, Czech Republic
Department of Microbiology,Chung-Ang University,Seoul , Korea
University of Erciyes, Department of Biology, Kayseri, Turkey
Mashhad University of Medical Sciences και Islamic Azad University, Neyshabur,Iran
Plants For A Future
wikimedia

Read Full Post »

Τeucrium polium, Τεύκριο το πόλιο, Αγαποβότανο

Το Teucrium polium L. subsp. capitatum (L.) Arcangeli, ανήκει στην οικογένεια
Lamiaceae και το γένος Teucrium. Είναι ένας αειθαλής, πολυετής, φρυγανώδης θάμνος με ύψος 20-45 cm.. Τα φύλλα του είναι λογχοειδή–σφηνοειδή, πριονωτά, πολύ χνουδωτά με συστρεφόμενα χείλη. Τα άνθη του είναι μικρά και λευκά και φύονται σε πυκνά, σχεδόν σφαιρικά κεφάλια επάκρια .
Αυτοφύεται σε άγονα, πετρώδη μέρη και λόφους της ευρύτερης περιοχής της Αρχαίας Θουρίας – Μυκηναϊκής Άνθειας , αλλά εμφανίζεται μέχρι και σε υψόμετρο 2100 m.

Το φυτό ευδοκιμεί σε ασβεστολιθικά και σερπεντινικά εδάφη . Όλα τα εναέρια μέρη του φυτού καλύπτονται από αδενώδη και μη αδενώδη τριχώματα . Το φύλλωμα απελευθερώνει ένα ευχάριστο άρωμα.
Το φυτό ανήκει στον τομέα Polium. Ο τομέας Polium χαρακτηρίζεται από πυκνή επάκρια (capitate), βοτρυώδη ταξιανθία, ελικοειδώς τοποθετημένα άνθη, υποακτινόμορφο (subactinomorphic) κάλυκα και συστρεφόμενα στα άκρα φύλλα.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ:
Το Teucrium polium έχει χρησιμοποιηθεί για πάνω από 2000 χρόνια στην παραδοσιακή ιατρική ως χολαγωγικό, τονωτικό, διουρητικό και για διάφορους τύπους παθολογικών καταστάσεων, όπως γαστρεντερικές διαταραχές και φλεγμονές (Abdollahi et al 2003). Το Teucrium polium, παίρνει το όνομά του από το χρώμα του. Πολιός σημαίνει λευκός-υπόλευκος, αυτός που έχει ψαρόλευκα μαλλιά (Μπαμπινιώτης 2005). Ο Διοσκουρίδης κατά την περιγραφή του φυτού αναφέρεται σε ένα λευκό φυτό το οποίο φέρει λευκά τριχίδια ‘ΕΧΟΝΤΑΣ ΤΙ ΩΣ ΠΟΛΙΑΣ ΤΡΙΧΑΣ’ (Διοσκουρίδης 77μ.Χ.). Κατά μία άλλη εκδοχή παίρνει το όνομά του από τα λευκά του άνθη που φύονται επάκρια και παρομοιάζονται με τα
λευκά μαλλιά.

  Το λατινικό όνομα του γένους Teucrium προέρχεται από τον Τεύκρο, βασιλιά της Τροίας, ο οποίος λέγεται ότι ήταν ο πρώτος που το χρησιμοποίησε σαν θεραπευτικό . Συναντάται με πολλές κοινές ονομασίες όπωςˑ Τεύκριον το πολιόν, Πολιό, Ασπρόχορτο Στομαχοβότανο, Λαγοκοιμιθιά, Πολιόν του βουνού, Αγαποβότανο, Παναγιόχορτο, Σπληνοβότανο, Αντωναΐδα, της Κυράς το χόρτο, Λιβανόχορτο.
Στο φυτολογικό λεξικό του Θεόφραστου , γίνεται μία λεπτομερής περιγραφή του
φυτού και αναφέρεται ότι στην λαϊκή θεραπευτική χρησιμοποιείται για παθήσεις της
αναπνευστικής οδού και για δερματικά προβλήματα. Μια ωραία περιγραφή του πολύχρηστου παναγιόχορτου, μας άφησε και ο Πλίνιος . Κατά τον Μουσαίο και τον Ησίοδο, συνιστάται να αλείφεται με «πόλιον» όποιος επιδιώκει δόξα και αξία και το φυτό να καλλιεργείται και να βρίσκεται πάντα διαθέσιμο για τα δαγκώματα των φιδιών. Οι γιατροί το έδιναν με ξύδι στους σπληνοπαθείς και με κρασί σε αυτούς που υπόφεραν από το συκώτι.
Το κοινό όνομα «παναγιόχορτο» οφείλεται στις θεραπευτικές και προστατευτικές ιδιότητες του φυτού. Στη σύγχρονη λαϊκή ιατρική το έκχυμα του φυτού
συνιστάται για το έλκος του στομάχου και γι αυτό υπάρχει και το όνομα «στομαχοβότανο».
Οι αρχαίοι Έλληνες εκτιμούσαν πολύ τις ευεργετικές θεραπευτικές ιδιότητες του μικρού αυτού αρωματικού βοτάνου και πίστευαν ότι γιατρεύει τα πάντα, ήταν κάτι σαν πανάκεια. Ο Διοσκουρίδης (77μ.Χ.) το συνιστούσε σαν φάρμακο για στομαχόπονους, πυρετούς και κρυολογήματα. Μέσα σε κρασί εθεωρείτο φάρμακο για τον ίκτερο και αποτελεσματικό διουρητικό. Ο Ησίοδος, συμβούλευε να καλλιεργείται το τεύκριο και να είναι πάντα πρόχειρο για δαγκωματιές από φίδια και διάφορα άλλα δηλητήρια.
Το κοινό Ελληνικό όνομα για το τεύκριο «Παναγιόχορτο» – χορτάρι της Παναγίας –
δείχνει πόσο πολύτιμο το θεωρούσαν. Στην Ελλάδα σήμερα χρησιμοποιείται για το ζάχαρο,το βήχα, το κρυολογήμα, ως επουλωτικό του έλκους και κατά της χοληστερίνης. Θεωρείται επίσης άριστο τονωτικό .

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ:

Οι αντικαρκινικές ιδιότητες του φυτού μελετήθηκαν με θετικά αποτελέσματα από το Walker Cancer Research Institute,  Florida, USA

Η ικανότητα του φυτού να μειώνει τον  πόνο στους διαβητικούς μελετήθηκε από το  Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

Η αντιφλεγμονώδεις και αντιβακτηριακές δράσεις του φυτού τεκμηριώθηκαν από το Πανεπιστήμιο University of Naples, Napoli, Ιταλία

Οι αντισπασμωδικές δράσεις του φυτού τεκμηριώθηκαν από το Πανεπιστήμιο Shiraz University of Medical Sciences,  Iran

Σε σχετικές μελέτες του Πανεπιστημίου  University of Tehran, Iran το εκχύλισμα του φυτού μπορει να μειώσει τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μέσω της ενίσχυσης της έκκρισης ινσουλίνης από το πάγκρεας.

 Σε άλλες μελέτες του ίδιου Πανεπιστημίου από το φυτό απομονώθηκαν τερπενοειδή και φλαβονοειδή που  διαθέτουν ένα ευρύ φάσμα φαρμακολογικών αποτελεσμάτων ως αντιοξειδωτικό, αντικαρκινικό, αντιφλεγμονώδες, υπογλυκαιμικό, ηπατοπροστατευτικό, υπολιπιδαιμικό, αντιβακτηριακό και αντιμυκητιακό.

 

Walker Cancer Research Institute, Florida, USA

University of Tehran, Iran

Department of Physiology, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

Department of Experimental Pharmacology, University of Naples, Napoli, Italy

Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran

herbier.sesa-aude

Institute of Biochemistry  University of Tehran, Iran

Read Full Post »

Ballota acetabulosa, Βαλλωτή η κρατηροειδής, Λυχναράκι,Φυτιλάκι

Το φυτό Ballota acetabulosa L., γνωστό ως βαλλωτή, είναι πολυετής πόα με ξυλώδη βάση, ύψους έως 60 cm.της ευρύτερης περιοχής της Αρχαίας Θουρίας – Μυκηναϊκής Άνθειας, και χαρακτηρίζεται ως αρωματικό φυτό. Τα φύλλα του είναι καρδιόσχημα, χνουδωτά, αντίθετα, απαλά, με χρώμα ανοιχτό πράσινο, όμοια με εκείνα των άλλων ειδών που ανήκουν στην ίδια οικογένεια.

Τα άνθη του είναι κοκκινωπά με διάρκεια άνθισης από τον Ιούνιο έως τον Ιούλιο. Οι καρποί του είναι μαύροι, μικροσκοπικοί, κρυμμένοι στη βάση ενός κάλυκα που μοιάζει με χωνί. Ανήκει στην οικογένεια των Lamiaceae (ή κατ’ άλλους Labiatae) και άλλες ονομασίες του είναι: Φουφουλιά (Τήνος), Φάσσα (Αίγινα), Νεροβαμβακιά (Πελοπόννησος), Μαυρομάργο (Αττική), Μαυρομάρκος (Κύθνος), Αποπουλιά, Λυχναράκι, Οικονομία, Καντηλαναύτρα. Το φυτό παρουσιάζει αντισπασμωδικές ιδιότητες και χορηγείται, κυρίως, στις περιπτώσεις κοκκύτη των παιδιών και κατά των ψυχονευρώσεων. Φυτρώνει, κυρίως, σε σκιερά μέρη και μέσα σε βραχώδη εδάφη.

Τα φύλλα του φυτού καλύπτονται από ένα πλούσιο τρίχωμα που καλύπτει και τις δύο πλευρές των φύλλων και αποτελείται από πολυάριθμες αδενώδεις και μη αδενώδεις τρίχες. Ένας μεγάλος αριθμός μακριών πολυκύτταρων δενδρωδών μη αδενωδών τριχών συνιστούν ένα παχύ χνούδι που καλύπτει τα φύλλα, δημιουργεί ενιαίο φράγμα προστασίας και αποτελεί την εξωτερική στρώση, ενώ εκείνο που βρίσκεται κοντά στην επιφάνεια της επιδερμίδας και αποτελεί την εσωτερική στρώση σχηματίζεται από αδενώδη τριχίδια. Τα μη αδενώδη τριχώματα του φυτού ποικίλουν ως προς τη μορφολογία και την ανατομία τους και κατηγοριοποιούνται με βάση τα μορφολογικά χαρακτηριστικά τους σε πέντε τύπους. Τα αδενώδη τα οποία απαντώνται στα φύλλα του φυτού ανήκουν σε δύο κατηγορίες: τα ασπιδοειδή και τα κεφαλοειδή αδενώδη τριχώματα, που είναι κατανεμημένα στα φύλλα και τους βλαστούς. Οι ασπιδοειδείς αδένες συναντώνται στα φύλλα όλων των εποχών, όπου ανάλογα την εποχή και την επιφάνεια του φύλλου που βρίσκονται αλλάζει και η συχνότητα που συναντώνται. Οι κεφαλοειδείς αδένες οι οποίοι εντοπίστηκαν στα φύλλα του φυτού κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες κατά Werker (1985 a,b). Μοιάζουν όμως πολύ με τους τύπους των κεφαλοειδών τριχωμάτων, όπως περιγράφονται από τον Μποζαμπαλίδη (2008). Παρατηρούνται ακόμα και κάποιοι αδένες που δεν έχουν αναφερθεί σε αυτό ή σε άλλα συγγενικά φυτά. Η ανατομία των φύλλων του φυτού Β. αcetabulosa παρουσιάζει αρκετές εποχικές διαφορές. Αυτές οι διαφορές πιθανά αποτελούν ένα μέρος της αμυντικής αντίδρασης του φύλλου έναντι στο ξηρό, ζεστό και με υψηλή ακτινοβολία περιβάλλον της Μεσογείου.

Έτσι, τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες ενισχύονται χαρακτηριστικά που μπορούν να βοηθούν στον περιορισμό των απωλειών νερού. Τέτοια είναι η αύξηση του πάχους του ελάσματος των φύλλων, η αύξηση του πάχους των κυτταρικών τοιχωμάτων της εφυμενίδας, η μείωση της στρώσης του σπογγώδους παρεγχύματος. Οι εποχικές αυτές διαφορές συνοδεύονται και από αλλαγές της ανατομίας των κρυπτών ως προς το βάθος τους και τον αριθμό των τριχών στο εσωτερικό και το εξωτερικό τους. Επίσης, κατά τους ζεστούς μήνες παρατηρήθηκαν διαφορές όσον αφορά στο μέγεθος και το βάθος των κρυπτών καθώς και στο μέγεθος και το μήκος των μη αδενωδών και αδενωδών τριχωμάτων, εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο την απώλεια νερού. Η αρχιτεκτονική του φύλλου με την ύπαρξη των κρυπτών συμβάλλει στη στήριξη του φύλλου υποκαθιστώντας την ανάγκη για την ανάπτυξη σκληρεγχυματικού ιστού. Τα κύτταρα του μεσόφυλλου φαίνεται να συσσωρεύουν ελαιοσταγονίδια των οποίων ο αριθμός αυξάνεται κατά τους θερινούς μήνες. Τα αποτελέσματα των ιστοχημικών μεθόδων έδειξαν ότι τα τερπένια και οι τανίνες παράγονται κυρίως στις αδενώδεις τρίχες, ενώ οι φλαβόνες και φλαβανόλες στα αδενώδη και μη αδενώδη τριχώματα. Η παραγωγή των ενώσεων αυτών φαίνεται ότι συμβάλλει στην άμυνα του φύλλου έναντι των καταπονήσεων που προκύπτουν λόγω του μεσογειακού οικοσυστήματος και εξηγεί και την ευρεία χρήση του φυτού για φαρμακευτικούς σκοπούς.

Ιστορικά Στοιχεία:

Είναι βότανο γνωστό από την αρχαιότητα και ο Διοσκουρίδης το αποκαλούσε «Γνωτέρα». Τόσο αυτός όσο και άλλοι γιατροί συνιστούσαν τα φύλλα του φυτού κοπανισμένα με αλάτι με μορφή καταπλάσματος ως αντίδοτο σε δαγκώματα σκύλων.  Τη χρησιμοποιούσαν ακόμα για την αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων και των ελκών κάθε είδους και μορφής. Μετά τα μέσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, χρησιμοποιούσαν το βότανο στην εμπειρική ιατρική.

Επίσης, θεωρείται άριστο ανθελμινθικό φάρμακο και ιδίως κατά των ασκαρίδων και των οξυούρων κατά των οποίων μάλιστα χρησιμοποιήθηκε και ο πυκνός χυμός του φυτού σε υπόθετα.
Στον μεσαίωνα το θεωρούσαν ακόμα ως ένα από τα καλύτερα φάρμακα για την επούλωση των πληγών. Ο Λεκλέρκ, ένας φυτοθεραπευτής, χρησιμοποίησε με επιτυχία το φυτό κατά των νευρώσεων, των νευρασθενειών και των ψυχώσεων (απαθικών καταστάσεων κ.α.) καθώς επίσης το χρησιμοποιούσαν και κατά της εμμηνοπαύσεως και κατά του κοκίτη. Η οσμή του φυτού είναι εξαιρετικά δυσάρεστη. Αυτός ήταν ο λόγος που ο μεγάλος βοτανολόγος Μπαουχίν το αποκαλούσε «foetidum» δηλαδή, δύσοσμο.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ:

Το φυτό παρουσιάζει αντισπασμωδικές ιδιότητες και χορηγείται κυρίως στις περιπτώσεις κοκίτη των παιδιών και κατά των ψυχονευρώσεων.Τα κυριότερα συστατικά του είναι φλαβονικά γλυκοσίδια, χλωρογενικό οξύ, ίχνη αιθέριου ελαίου και διτερπενλακτόνες και δρα ως αντιλυσσικό αντιβακτηριακό, τονωτικό, στυπτικό, διουρητικό, εμμηναγωγό, αποχρεμπτικό, αντιοξειδωτικό και αντισπασμωδικό. Χρησιμοποιείται στην κατάθλιψη, την ανησυχία και την υστερία ενώ είναι κατάλληλο ίαμα για την ναυτία και τον εμετό, όταν το αίτιο εντοπίζεται στο νευρικό σύστημα και όχι στο στομάχι. Ανακουφίζει ακόμα και τους εμετούς της εγκυμοσύνης.

Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιείται για βήχα, αϋπνία και διαταραχές του νευρικού συστήματος. Μειώνει και τα επίπεδα της χοληστερίνης και καθαρίζει το αίμα ενώ ταυτόχρονα ανακουφίζει τον κνησμό από τσιμπήματα κουνουπιών. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται συνήθως τα φύλλα και οι ανθισμένες κορυφές του φυτού και για τις αντισπασμωδικές ιδιότητες χορηγείται κυρίως στις περιπτώσεις κοκίτη των παιδιών και κατά των ψυχονευρώσεων.

Η αντιμικροβιακή δράση του φυτου τεκμηριώθηκε από το Πανεπιστήμιο :Çanakkale, Çanakkale, Turkey

Οι αντιμικροβιακές, αντιοξειδωτικές, αντι-ιικές, και κυτταροτοξικές ιδιότητες του φυτού μελετήθηκαν και τεκμηριώθηκαν από τα Πανεπιστήμια:
Université du Droit et de la Santé Lille της Γαλλίας  και Catholic University of Louvain, Wallonia, του Βελγίου.

Η μεγάλη περιεκτικότητα του φυτού σε φλαβονοειδή τεκμηριώθηκε από το Πανεπιστήμιο Near East University της Κύπρου . Τα φλαβονοειδή έχουν σπασμολυτικές, αντιαλλεργικές, διουρητικές και ανθελμινθικές δράσεις . Η συμβολή τους στην ανθρώπινη υγεία έχει αποδειχθεί σε πολλές περιπτώσεις ευεργετική, καθώς ενεργοποιούν ένζυμα τα οποία μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης συγκεκριμένων τύπων καρκίνου, καρδιακών παθήσεων και εκφυλιστικών παθήσεων που σχετίζονται με τη γήρανση.

ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ:

Οι αποξηραμένοι κάλυκες του φυτού, όπου έχουν σχήμα που μοιάζει με χωνάκι τοποθετούνται ανά δύο, αφού πρώτα αφαιρέσουμε το σπόρο από τον ένα, και τους τοποθετούσαν ανεστραμμένους μέσα σε λάδι και τους άναβαν. Η φλόγα κρατούσε αναμμένη όλη τη νύχτα και δεν δημιουργούσε κάπνα.

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Διδακτορικό :  Ζαχάκη, Σοφία  Δ.

Université du Droit et de la Santé Lille ,Γαλλία  και Catholic University of Louvain,  Βέλγιο

Near East University , Cyprus

Çanakkale, Çanakkale, Turkey

wildfind

Αλεκάτη

robinsyard
Παντάκης Γιώργος

Read Full Post »

Micromeria juliana ,Μικρομέρια η ιουλιανή , Τραγορίγανος, Κυπαρισσάκι, Πολύκομπο

Είναι φυτό πολυετές της ευρύτερης περιοχής της Αρχαίας Θουρίας – Μυκηναϊκής Άνθειας, ποώδες (το ύψος του κυμαίνεται από 10 έως 40 εκατοστά) και αυτοφυές. Είναι τριχωτό, γκρίζου χρώματος και αρωματικό. Φυτρώνει σε ακαλλιέργητους τόπους, ανάμεσα στους βράχους και σε σχισμές των τοίχων. Το συναντούμε κατά δέσμες, σε τόπους ανατολικούς, γιατί το φυτό αγαπά τον ήλιο και αναπτύσσεται μόνο σε ηλιόλουστα μέρη. Είναι σαν στάχυς περίπου θαμνώδες. Τα φύλλα του έχουν μήκος από 3 έως 8 χιλιοστά, σχήμα γραμμοειδές – λογχοειδές, μέχρι προμήκη, ακέραια, όχι μυτερά, με άκρες αναδιπλωμένες. Στεφάνη 5 χιλιοστών, πορφυρή. Άνθη κατά σπονδυλώματα με 4 έως 20 μικρά άνθη. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα και επικονιάζονται από τα έντομα.

Οι βλαστοί ειναι πολλοί μαζί, ίσιοι, όρθιοι. Ο Κάλυκας ειναι λευκός τριχωτός. Η Στεφάνη ρόδινη.

ΕΔΩΔΙΜΟΤΗΤΑ:

Το Πολύκομπο χρησιμοποιείται ως καρύκευμα στη μαγειρική όπως η ρίγανη ή το θρούμπι.
Αρωματίζουμε με αυτό ξύδι και ελιές θρούμπες. Συνδυάζεται με ψητά κρέατα, όσπρια, μαρινάδες, σάλτσες, ομελέτες, άσπρα τυριά, σαλάτες, νερόβραστα χλωρά κουκιά και ωμά λαχανικά. Χρησιμοποιείται και σαν υποκατάστατο της αλμυρής γεύσης.

Ιστορικά στοιχεία:

Το Πολύκομπο ήταν γνωστό χάρη στις έντονες αρωματικές του ιδιότητες από την αρχαιότητα. Οι Διοσκουρίδης (το συνιστούσε κατά της υπερχλωρυδρίας και κρυολογημάτων), Αέτιος, Παύλος Αιγινήτης και μεταγενέστερα ο Νικόλαος Μυρεψός αποδίδουν στο φυτό ένα σωρό θεραπευτικές ιδιότητες και τα κείμενά τους συμφωνούν απόλυτα με τις χρήσεις που είχε το βότανο στη λαϊκή ιατρική τις τελευταίες δεκαετίες.
Στις αγροτικές περιοχές θεωρούσαν πως το Πολύκομπο έχει τις ίδιες περίπου θεραπευτικές ιδιότητες με το Θρούμπι (Satureia thymbra).

Οι λαϊκοί θεραπευτές το χρησιμοποιούσαν υπό μορφή ροφήματος κατά της υπερχλωρυδρίας (ξινίλες), τα έλκη του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου, για τους εντερικούς σκώληκες, τη ναυτία των ταξιδιωτών, τη γρίπη, τη βρογχίτιδα και γενικά τα κρυολογήματα.
Οι Richards και Bush το συνιστούσαν κατά των ίδιων παθήσεων όπως και οι Castor Durannte (1602) και Lamery (1760). Το συνιστούσαν ακόμη ο μεν Castor Durante κατά των χολεριοειδών διαρροιών, όπως και κατά της ναυτίας των ταξιδιωτών, ο δε Lamery για τις ίδιες αρρώστιες που το αναφέρει ο Διοσκουρίδης και η λαϊκή παράδοση, χρησιμοποιώντας το σε πολλές συνταγές του, που αναγράφει στο φαρμακοτεχνικό σύγγραμμα του ή μόνο του σαν αφέψημα ή έγχυμα ή με άλλες δρόγες ή με σιρόπι. Κατά τον Μεσαίωνα το φυτό ήταν γνωστό με την ονομασία Τραγορίγανος και ειδικά κατά την περίοδο της Σχολής του Σαλέρνο διατηρούσε αυτή την ονομασία.
Παλιά το πουλούσαν οι γυρολόγοι γιατί το θεωρούσαν πολύτιμο βότανο για το στομάχι. Χρησιμοποιούσαν τους ανθοφόρους αποξηραμένους βλαστούς του φυτού. Η ονομασία Πολύκομπο , οφείλεται στο γεγονός ότι τα φύλλα του φυτού είναι στο μίσχο κατά αποστάσεις, εν είδη χάντρας ή κόμπου.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ:

Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα αέρια μέρη του φυτού τα οποία συλλέγουμε κατά την άνθισή του, τον Ιούνιο και Ιούλιο. Ξηραίνεται στη σκιά. Οι σπόροι του φυτού ωριμάζουν από τον Αύγουστο μέχρι τον Σεπτέμβρι
Το υπέργειο τμήμα θεωρείται διουρητικό, λιθοδιαλυτικό και αντιυπερχλωρυδριακό. Στην Κρήτη, θεωρείται ιδιαίτερα αποτελεσματικό βότανο για τις πέτρες στα νεφρά και την ουροδόχο κύστη και σήμερα χρησιμοποιείται πολύ σε βοτανικά μείγματα ή μόνο του για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων.
Το αφέψημα του φυτού χρησιμοποιείται κατά της ξινίλας του στομάχου, πεπτικών ελκών, εντερικών σκουληκιών, κρυολογήματα και ναυτία ταξιδιωτών.
Δρα ως ορεκτικό και βοηθά στη χώνεψη εξουδετερώνοντας τα αέρια. Αυξάνει την εφίδρωση και έχει αποχρεμπτική δράση.
Διεγείρει και τονώνει τον οργανισμό και ωφελεί σε ζάλη.
Είναι χρήσιμο σε διαταραχές του οργανισμού λόγω υπερβολικής ζέστης. Το συμπυκνωμένο αφέψημα του φυτού είναι καλό υπακτικό. Βοηθά σε πονόλαιμο και πονόδοντο.
Σε επίθεμα (με κοπανισμένο το φυτό) βοηθά εναντίον των τσιμπημάτων μέλισσας. Οι κομπρέσες από φύλλα είναι ωφέλιμες για πρηξίματα και ναυτία. Διεγείρει τη μήτρα και το νευρικό σύστημα.
Το έλαιο του φυτού χρησιμοποιείται σε εξωτερικές πληγές ως επουλωτικό. Λίγες σταγόνες από αυτό στο μπάνιο, μας τονώνει και αναζωογονεί την λειτουργία των γενετικών αδένων.
Το αφέψημα σε γαργάρες δρα επουλωτικά σε πληγές του λάρυγγα και του στόματος.

H αντιμυκοβακτηριδιακή δράση του φυτού τεκμηριώθηκε μετά από σχετικές έρευνες του Πανεπιστημίου  Balikesir της Τουρκίας για αυτό χρησιμοποιείται στην θεραπευτική αγωγή της φυματίωσης.

Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες του φυτού τεκμηριώθηκαν μετά απο πειράματα του Πανεπιστημίου Mugla .

Η δράση του φυτού ενάντια στους ιούς των φυτών αποδείχθηκε μετά από πειράματα του University of Split,  Croatia

ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ:

Είναι έντονα αρωματικό και μελισσοτροφικό φυτό.
Από αυτό λαμβάνεται αιθέριο έλαιο με απόσταξη από τα άνθη, φύλλα και κλαδιά και την καλύτερη ποιότητα την δίνουν τα αποξηραμένα φυτά. Το αιθέριο έλαιο περιέχει βερβενόλη 11,8%, θυμόλη 10,8%, οξείδιο καρυοφυλίνης, βορνεόλη 9,3% και μυρτενάλη 7,1%.

Δίανθος

University of Balikesir

Mugla Üniversitesi

University of Split, Croatia

 

 

Read Full Post »

Mentha x rotundifolia ,Μίνθη η στρογγυλόφυλλος, Αγριοδυόσμος

Πρόκειται για πολυετή πόα της ευρύτερης περιοχής της Αρχαίας Θουρίας (Αριοχώρι – Κόλυμπος) η οποία μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 50 εκ. έχει αντίθετα, ωοειδή-λογχοειδή, πριονωτά φύλλα, χνουδωτά στην κάτω επιφάνεια και ροδόχροα ή λευκά άνθη με ευχάριστο άρωμα, τα οποία σχηματίζουν επάκριους στάχεις. Ανθίζει από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο. Φυτρώνει σε υγρούς τόπους, κατά μήκος της όχθης του ποταμού  Άρι και σε πηγές.

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ:
Οι αντιοξειδωτικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες του φυτού οφείλονται στα σπάνια τερπένια που περιέχει που ήδη από το 1956 είχαν ανακαλυφθεί από το Denver Research Center, του Πανεπιστημίου του Denver.
Οι αναλγητικές ιδιότητες του φυτού μελετήθηκαν από το Bulletin of the Agricultural Chemical Society of Japan και το Πανεπιστήμιο Federal da Paraíba της Βραζιλίας
Η αγγειοχαλαρωτική δραστηριότητα του φυτού τεκμηριώθηκε από το Πανεπιστήμιο Federal da Paraíba, João Pessoa της Βραζιλίας.
Οι αντικαρκινικές ιδιότητες του φυτού τεκμηριώθηκαν μετά από σχετικές έρευνες του Πανεπιστημίου Federal University of Pelotas, της Βραζιλίας.
Χημικές αναλύσεις Κρατικού Φορέα αξιολόγησαν το απόσταγμα αγριοδυόσμου (της ορεινής Βλάστης) ως το ισχυρότερο σε θεραπευτικές-καταπραϋντικές ιδιότητες, μεταξύ πολλών άλλων φυσικών προϊόντων μας.

Άλλες επιστημονικές μελέτες (βλ. Βύρων Σκουμπρής) αναφέρουν ότι η οικογένεια του εν λόγω φυτού έχει «ευστόμαχες, αντισπασμωδικές και αντικεφαλαλγικές ιδιότητες».

KONICA MINOLTA DIGITAL CAMERA

Στην πρακτική χρήση, το φυτό αυτό αποδεικνύεται ως ένα από τα πλέον αποτελεσματικά φυσικά βότανα για ανακούφιση από πονοκεφάλους και ημικρανίες, για εισπνοές και εντριβές στους κροτάφους στη νωπή μορφή του.

Federal University of Pelotas, Pelotas, Rio Grande del Sul, Brazil
The Ohio Oil Company, Denver Research Center, University of Denver
Bulletin of the Agricultural Chemical Society of Japan
Universidade Federal da Paraíba,Brazil
Universidade Federal da Paraíba, João Pessoa, PB, Brasil
gev.gr
ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Read Full Post »

Fumaria officinalis, Φουμαριά, Καπνία η φαρμακευτική

Fumaria Officinalis, Αρχαια Θουρία, Μπουφόραχη , 22 Φλεβάρη 2014

Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Fumaria officinalis (Καπνία η φαρμακευτική) και ανήκει στην οικογένεια των Καπνοειδών (Φουμαροειδών). Το όνομα του φυτού οφείλεται στο ότι μοιάζει και φυτό καπνού, όταν το βλέπει κανείς από μακριά. Το συναντούμε με τις ονομασίες Καπνόχορτο, Καπνιά, Καπνίτης, Στάχτερη, Χιονίστρα, Αγριοκουφίτης, Μαγιασιλόχορτο (Κύθνο), Καπνογόργιον ή Καρυδάλιον του Διοσκουρίδου.
Είναι φυτό ποώδες, ετήσιο, ιθαγενές σε Ευρώπη και Βόρειο Αφρική και φύεται σε Ασία, Βόρειο Αμερική και Αυστραλία. Το συναντούμε σε όλα τα μέρη της ευρύτερης περιοχής της Αρχαίας Θουρίας – Μυκηαϊκής Άνθειας. Φυτρώνει εύκολα και σε σχισμές, ανάμεσα σε πλακόστρωτα και κενά των τοίχων.
Τα φύλλα του είναι σχισμένα σε βάθος με τμήματα γραμμοειδή, μακρουλά, ρυτιδωμένα, αυγοειδή, χνουδωτά.
Έχει βλαστό όρθιο, τριχωτό και περίπου ξυλώδη.
Άνθη μέτρια, ερυθρά, σε βοτρώδεις ταξιανθίες (με 10-30 άνθη), μάλλον πυκνές, αυγοειδή, σουβλερά. Τα άνθη είναι με πλήκτρο, δεν ξεπερνούν τα 10-14 χιλιοστά και αποτελούνται από 2 σέπαλα και 4 πέταλα εκ των οποίων τα δύο πλαϊνά και το ανώτερο φέρουν σκουροκόκκινες ανταύγειες. Έχει καρπό καρδιοειδή και κολοβό στην κορυφή, εγκάρσια πλατύ. Υπάρχει και ποικιλία και λευκορόδινα άνθη. Φτάνει σε ύψος τα 40 έως 100 εκατοστά.
ΕΔΩΔΙΜΟΤΗΤΑ:
Το φρέσκο ή αποξηραμένο βότανο μπορεί να προστεθεί στα ξινά φυτικά γάλατα. Μερικές σταγόνες προστίθενται σε κάθε λίτρο υγρού λίγο λίγο μέχρι το υγρό ξινίσει αρκετά. Οι σταγόνες στη συνέχεια απομακρύνονται. Δίνει μια πικάντικη γεύση στο γάλα, δρα ως συντηρητικό και αποτρέπει την ταγκή γεύση που μπορεί να συνοδεύει το ξινόγαλα.

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ:
Το φυτό αναδίδει χορτώδη οσμή όταν τριφτεί. Έχει γεύση πικρή και δυσάρεστη, όταν είναι πρόσφατο. Όταν αποξηρανθεί η γεύση είναι ακόμη περισσότερο πικρή και δυσάρεστη. Περιέχει επτά αλκαλοειδή (μεταξύ των οποίων φουμαρίνη και προτοπίνη), πικρό στοιχείο, γλίσχρασμα, φουμαρικό οξύ, τανικό οξύ, κάλιο, μηλικό ασβέστιο, αμινοξέα και ρητίνη. Το φυτό ήταν γνωστό από τον Πλίνιο και τον Διοσκουρίδη και αναφέρεται στα βιβλία βοτανοθεραπευτικής του Μεσαίωνα (Αβικέννιος). Σε έγγραφα μεγάλων Αράβων γιατρών και φιλοσόφων του 9ο αιώνα αναφέρεται πως όλα τα είδη του φυτού έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. Ακόμη και σήμερα το βότανο έχει ευρεία χρήση στην Μέση Ανατολή.
Από την εποχή του Διοσκουρίδη είχε γίνει γνωστή η ιδιότητα του βοτάνου να καθαρίζει εσωτερικά τον οργανισμό.
Στην Ευρώπη ο Gilibert και ο Hoffmann το θεωρούσαν καλό αντισκορβουτικό φάρμακο. Ο Hoffmann το έδινε απίσης κατά των εντερικών παθήσεων, της υποχονδρίας και των χοιράδων, κυρίως δε κατά των χρόνιων δερματικών παθήσεων.
Ο Δρ. Γκούλεν αναφερόμενος στην αποτελεσματικότητα του βοτάνου σε δερματικές διαταραχές αναφέρει – «υπάρχει μια δερματική διαταραχή η οποία αν και δεν παρουσιάζει ανησυχητικά συμπτώματα για την ζωή του ασθενούς, θέτει σε κίνδυνο την ομορφιά του. Είναι οι έντονες φακίδες οι οποίες επεκτείνονται και πέρα από το πρόσωπο, στο σώμα του ασθενούς. Πρέπει τώρα να μάθουν όλοι όσοι ενδιαφέρονται ότι το έγχυμα των φύλλων του φυτού είναι εξαιρετικό για την απομάκρυνση αυτών των φακίδων από το σώμα».
Γάλλοι και Γερμανοί γιατροί το προτιμούσαν από άλλα φάρμακα που υπήρχαν για τον καθαρισμό του αίματος.
Παλαιότερα κατασκεύαζαν δισκία (Cargalin) τα οποία περιείχαν Καπνόχορτο, Καλενδούλη και Ονόπορδον ακάνθηνον τα οποία συνιστούσαν κατά των γαστραλγιών, της γαστρίτιδας, της οξείας και χρόνιας εντερίτιδας, των ελκών του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου και της υπερχλωρυδρίας.
Στη λαϊκή ιατρική κάπνιζαν τα φύλλα του φυτού για να αντιμετωπίσουν προβλήματα στην περιοχή του κεφαλιού. Το θεωρούσαν πολύτιμο σε όλες τις σπλαχνικές παθήσεις, ιδιαίτερα του ήπατος. Γνώριζαν ότι δρα θετικά σε σκορβούτο και σε σοβαρές ασθένειες όπως η λέπρα.
Οι χωρικοί γνώριζαν επίσης ότι η χρήση του σαν ζωοτροφή έκανε πολύ καλό στα ζώα τους.
Στην Κρήτη το Καπνόχορτο το ονόμαζαν Ερηνάκι ή Σπυρτάκι. Τα φύλλα τα κοπανούσαν και τα επέθεταν στα μάτια, όταν ήταν φλογισμένα από το απύριασμα (θειάφισμα). Επίσης το ίδιο έκαναν και στη λεπίαση των βλεφάρων. Αφθονούσε το φυτό στην περιφέρεια του χωριού Κυθαρίδα και στους λιθόχτιστους φράχτες της Ι.Μ. Αγκαράθου.
Επιπρόσθετα το βότανο δρα ως διουρητικό, υπακτικό και εξομαλυντικό. Μπορεί να δράση και ως ήπιο υπνωτικό.
Είναι πικρό τονωτικό, το οποίο δρα στους εσωτερικούς λείους μυς, αυξάνοντας την περισταλτικότητα των εντέρων, τη διούρηση και την έκκριση της χολής, δρώντας παράλληλα ως αντιφλεγμονώδες και ελαφρώς ηρεμιστικό. Βοηθά στον μεταβολισμό τους πληθωρισμούς και παχύσαρκους και βελτιώνει την στομαχοεντερική λειτουργία.
Το Καπνόχορτο έχει μεγάλη ιστορία στη θεραπεία δερματικών προβλημάτων, όπως το έκζεμα και η ακμή. Η δράση του μάλλον οφείλεται σε γενικό καθαρισμό του οργανισμού και γίνεται δια μέσου των νεφρών και του ήπατος.
Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για πλύσεις ματιών στην επιπεφυκίτιδα. Βοηθά στην ατονία των πεπτικών οργάνων και δρα κατά του ίκτερου, των σπλαχνικών εμφράξεων, σκορβούτου, χοιραδώσεως, ελεφαντιάσεως.
Σε φλεγμονές των γυναικείων οργάνων λαμβάνεται εσωτερικά και γίνονται πλύσεις με το έγχυμα του φυτού.
Το έγχυμα των φύλλων είναι κατάλληλο για την πλύση της κρούστας που δημιουργείται στο κρανίων των νηπίων.
Συνδυάζεται καλά με το Άρκτιο, το Γάλιο και τη Σκροφουλάρια.

Αφέψημα: Για την Παρασκευή του χρησιμοποιούνται συνήθως οι ρίζες και οι σπόροι των φυτών. Βάζουμε το βότανο μαζί με νερό να βράσει σε σιγανή φωτιά για λιγότερο από δέκα λεπτά και σουρώνουμε.
Εγχυμα: Για την Παρασκευή του χρησιμοποιούνται νωπά ή αποξηραμένα τμήματα φυτών. Συνήθως ένα γεμάτο κουταλάκι του γλυκού από το βότανο αρκεί για ένα φλιτζάνι. Το αφήνουμε για λίγα λεπτά (όχι περισσότερα από δέκα) σε βραστό νερό και στη συνέχεια το σουρώνουμε.
Εμβρεγμα: Βότανα στα οποία οι ιδιότητες εξασθενούν από τη θερμότητα, τα μουλιάζουμε σε κρύο νερό για οκτώ ή δέκα ώρες. Μπορούμε στη συνέχεια να το ζεστάνουμε, αλλά όχι σε μεγαλύτερη θερμοκρασία από αυτή που αντέχουμε να το πιούμε.
Κατάπλασμα: Επάνω από μια κατσαρόλα που βράζει με νερό, τοποθετούμε ένα σουρωτήρι με τα βότανα. Αφού μαλακώσουν τα βάζουμε σε ένα τούλι και το επιθέτουμε επάνω στην πάσχουσα περιοχή.
Κομπρέσα: Μουλιάζουμε ένα πανί ή μια μικρή πετσέτα σε ζεστό ή κρύο έγχυμα και αφέψημα και στη συνέχεια το επιθέτουμε στην πάσχουσα περιοχή
Πολτός: Σε ένα γουδί πολτοποιούμε το φυτό, το τοποθετούμε σε ένα λινό ύφασμα και ενώ είναι ζεστό το τοποθετούμε στην πάσχουσα περιοχή.
Σκόνη: Σε ένα γουδί κοπανούμε αποξηραμένα τα βότανα, έως ότου γίνουν σκόνη. Στη συνέχεια τη διαλύουμε σε νερό ή την επιθέτουμε όπως είναι στην πάσχουσα περιοχή.
ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ:
Μία κίτρινη βαφή λαμβάνεται από τα άνθη. Από το αφέψημα του μπορει να φταιχτεί μια θεραπευτική λοσιόν για την κρούστα που σχηματίζεται από το γάλα πάνω στα σαγόνια των μωρών.
Σύμφωνα με αναλυτικές μελέτες του European Medicines Agency το φυτό χρησιμοποιειται στην Ευρώπη στην θεραπεία δυσκινησίας του χοληφόρου πόρου και του πόνου στην περίπτωση της χολολιθίασης. Επιπρόσθετα χρησιμοποιείται για την θεραπεία των προβλημάτων του ουροποιητικού και πεπτικού συστήματος.
Οι υπνωτικές ιδιότητες του φυτού τεκμηριώθηκαν με σχετικές έρευνες του Aligarh Muslim University, India.
Οι αναλγητικές ιδιότητες του φυτού μελετήθηκαν από το Department of Pharmacology, Acharya University, Bangalore, India

Department of Pharmacology, Acharya University, Bangalore, India
Aligarh Muslim University, India
European Medicines Agency
Plants For A Future
Δίανθος

Read Full Post »